İşyerlerinde psikolojik tacize karşı bireysel ve işletme bazında bazı önlemler almak mümkündür.
Bireysel mücadele kapsamında, mobbing’e maruz kaldığını düşünen kişi öncelikle içinde bulunduğu durumu sağlıklı bir şekilde değerlendirmelidir. Kişi, yaşanılan sürecin mobbing olduğu yönünde kanaate varırsa, öncelikle çatışmadan kaçınılmalı ve sakin olmaya gayret etmeli, mobbing üst yönetim tarafından gerçekleştirilmiyorsa konuyu üst yönetime uygun bir şekilde iletmelidir. Mobbing’e uğradığını kanıtlayacak yazışma, not, mesaj, e-posta gibi bilgi ve belgeleri saklamalı, hatta sürece ilişkin günlük tutmalıdır. Yaşanılan sürece şahit olan/ olabilecek çalışma arkadaşları ile görüşmeli, üyesi olduğu sendikadan destek talep etmelidir. Bu gibi durumlarda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın İletişim Merkezi Alo 170’i aranarak, mobbing konusunda uzman psikologlardan destek alınabilmektedir. Kişi, ihtiyaç duyduğunda tıbbi ve hukuki destek almaktan çekinmemelidir. Mobbing’e maruz kalan kişi sorunu işyerinde çözemediği takdirde konuyu yargıya taşımalıdır.
Mobbing’e karşı, işyerlerinin de alabilecekleri önlemler ve uygulayabilecekleri stratejiler bulunmaktadır.
İşyerlerinin sektörel farklılıkları, nitelik ve nicelik itibariyle farklı özelliklere sahip olması ve farklı üretim yöntemleri kullanarak faaliyetlerini sürdürüyor olmaları nedeniyle mobbing ile mücadele yönetmeleri farklılık gösterebilir. İşyerleri, mobbing’in unsurlarının ortaya çıkması halinde, konu hakkında bilgi sahibi olmalı ve kurumsal yapılarını bu tür uygulamalara karşı koruma altına alarak kamuoyundaki itibarları ve marka değerlerini korumalıdırlar. Mobbing’in işyerlerinde yaşanmaması ve/ veya önlenmesi için öncelikle mobbing’i önleyici politikalar geliştirmelidir. İşyerlerinde mobbing konusunu açıklayan broşürler dağıtılmalı, işçilere ve yöneticilere yönelik eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır. İşyerleri, kendi işletme yapısına uygun olarak, mobbing olaylarının incelenmesi için yöntemler geliştirmeli, buna teşebbüs eden kişiler için disiplin cezaları ve rehabilitasyon önlemleri almalıdır. İşyerlerinde mobbing şikâyetleri dikkate alınmalı ve adil çözüm yolları geliştirilmelidir. Alınacak tüm önlemlerde, bu yöndeki iddiaların araştırılması ve soruşturulmasında “gizliliğin korunmasına” özel hassasiyet gösterilmelidir. Toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya işyeri yönetmeliklerine konuyla ilgili hükümler konulmalıdır.
Bir sonraki yazımızda mevzuatımızdaki mobbing’e ilişkin düzenlemelerden bahsedeceğiz.
Sevgiyle kalın…
19.02.2021, Ankara
Av. E. Neval YILMAZ, MD, PhD.
